เวียดนาม ทำอย่างไร ถึงกลายเป็น ผู้ส่งออกกาแฟ อันดับ 2 ของโลก /โดย ลงทุนเกิร์ล

รู้หรือไม่ว่า อุตสาหกรรมกาแฟในเวียดนาม ไม่เพียงแค่สร้างรายได้มหาศาลเข้าประเทศเท่านั้น
แต่ยังสามารถช่วยลด “ความยากจน” ภายในประเทศ ได้อีกด้วย

แล้ว เวียดนาม ทำได้อย่างไร ?
อะไร คือ เบื้องหลังความสำเร็จนี้ ?
ลงทุนเกิร์ลจะเล่าให้ฟัง

ย้อนกลับไปในปี 1857 หรือเมื่อ 165 ปีก่อน

“เมล็ดกาแฟ” ถูกนำเข้ามายังประเทศเวียดนาม ผ่านชาวฝรั่งเศส
โดยอะราบิกาเป็นสายพันธุ์แรก ที่ถูกนำมาเพาะปลูก
ก่อนที่สายพันธุ์โรบัสตา จะถูกนำเข้ามาปลูก ในเวลาต่อมา

อย่างไรก็ตาม อุตสาหกรรมกาแฟในช่วงเวลานั้น ยังไม่ได้เติบโตมากนัก
เนื่องจากปัจจัยทางการเมือง และเศรษฐกิจ
รวมถึงผลกระทบจากสงครามเวียดนาม ที่ทำให้ประเทศเสียหายอย่างหนัก จนเวียดนามต้องหันกลับมา เร่งฟื้นฟูประเทศและเศรษฐกิจ ให้กลับมาฟื้นตัวโดยเร็ว

ในตอนนั้นเวียดนาม ได้ใช้ระบบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม หรือการที่รัฐเป็นผู้ผูกขาดการค้า โดยรัฐสามารถเข้าไปแทรกแซง และเป็นเจ้าของปัจจัยการผลิตต่าง ๆ ได้เอง แต่ในขณะเดียวกันภาคเอกชน กลับขาดเสรีทางการค้า

จนในที่สุด ระบบเศรษฐกิจดังกล่าวก็ล้มเหลว
เพราะไม่สามารถนำพาประเทศ ให้พัฒนาไปข้างหน้า ได้มากเท่าที่ควร..

ทำให้ในปี 1986 รัฐบาลเวียดนาม จึงตัดสินใจปฏิรูปเศรษฐกิจใหม่
และเริ่มใช้นโยบายเศรษฐกิจ ชื่อว่า “โด่ย เหมย” (Doi Moi)
หรือการปฏิรูปเศรษฐกิจไปสู่ “ระบบทุนนิยม”

ซึ่งหลังจากนั้นเศรษฐกิจโดยรวมก็ค่อย ๆ เติบโตขึ้น ส่งผลให้อุตสาหกรรมกาแฟในประเทศ ก็เริ่มกลับมามีชีวิต อีกครั้ง

ในขณะเดียวกัน รัฐบาลยังสนับสนุนให้คนหันมาปลูกกาแฟมากขึ้น
จนทำให้ปัจจุบัน เวียดนามกลายมาเป็นผู้ผลิตกาแฟ “โรบัสตา” อันดับ 1 ของโลก
โดยกาแฟกว่า 90% ที่ปลูกในเวียดนาม เป็นสายพันธุ์โรบัสตานั่นเอง

ซึ่งเรื่องนี้ ก็มีที่มาจากการที่ชาวเวียดนาม หันไปปลูกกาแฟสายพันธุ์ “โรบัสตา” กันเป็นจำนวนมาก
เนื่องจากปลูกง่ายกว่าสายพันธุ์อะราบิกา
และทนต่อศัตรูพืชและโรคต่าง ๆ
ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการดูแลเยอะ
จึงทำให้ต้นทุนในการผลิตน้อยกว่า

ยิ่งในช่วงปี 1990-1999
ผลผลิตกาแฟในเวียดนามเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง เฉลี่ย 20-30% ต่อปี

ซึ่งนี่ยังหมายถึง อุตสาหกรรมกาแฟได้สร้างรายได้ ให้กับเกษตรกรรายย่อยเพิ่มขึ้นไปด้วย เพราะเกิดการจ้างงานกว่า 2.6 ล้านคน ผ่านอุตสาหกรรมนี้

มากไปกว่านั้น เรื่องนี้ยังช่วยลดอัตราความยากจน (ประชากรที่มีรายได้ต่ำกว่า 200 บาท/วัน) จากปี 1992 อยู่ที่ 94.3% เหลือ 22.4% ในปี 2018

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลเวียดนามยังได้มีการจัดตั้งสมาคมกาแฟและโกโก้เวียดนาม หรือ VICOFA ขึ้นมา

ซึ่งมีบทบาทช่วยภาครัฐในการพัฒนานโยบายต่าง ๆ และกระตุ้นให้เกิดเม็ดเงินการลงทุน ภายในอุตสาหกรรมกาแฟ ทั้งในระดับประเทศ และนานาชาติ ให้มากขึ้น

จนในปัจจุบัน เวียดนามกลายเป็นผู้นำ ส่งออกกาแฟรายใหญ่ อันดับ 2 ของโลก เป็นรองเพียงบราซิล ประเทศเดียว

โดยกาแฟจัดเป็น 1 ใน 6 สินค้าเกษตร ที่สร้างรายได้ต่อปีกว่า 100,000 ล้านบาท ซึ่งคิดเป็น 3% ของ GDP ประเทศ และ 10% ของการส่งออกสินค้าเกษตร

ซึ่งผลผลิตกาแฟเวียดนาม จะถูกส่งออกไปกว่า 80 ประเทศทั่วโลก

โดยลูกค้ารายใหญ่ที่สุด ก็คือ สหภาพยุโรป
ซึ่งคิดเป็น 40% ของปริมาณผลผลิตกาแฟ ทั้งหมดของประเทศ
และรองลงมาเป็นสหรัฐอเมริกา, รัสเซีย, ญี่ปุ่น และสหราชอาณาจักร

อย่างไรก็ตาม เวียดนามไม่ได้ให้ความสนใจเพียงแค่การเพิ่มผลผลิตกาแฟ เพื่อเพิ่มขีดความสามารถ ในการส่งออกเท่านั้น แต่ยังให้ความสำคัญกับการเพิ่มมูลค่ากาแฟด้วย

โดยในปี 2022 นี้ VICOFA ได้วางแนวทางในการยกระดับห่วงโซ่อุปทานกาแฟ เพื่อเพิ่มมูลค่าการส่งออกกาแฟให้เป็นสองเท่า หรือคิดเป็นมูลค่ากว่า 2 แสนล้านบาท ภายในปี 2030
ด้วยการปรับปรุงคุณภาพ เพิ่มการแปรรูปเมล็ดกาแฟ เช่น ส่งออกกาแฟคั่ว หรือกาแฟบดให้มากขึ้น พร้อมกับรุกตลาดต่างประเทศ ผ่านการใช้ประโยชน์จากข้อตกลงการค้าเสรี สหภาพยุโรป-เวียดนาม หรือ EVFTA เพื่อเป็นการเปิดโอกาสใหม่ในการค้า และการลงทุนในตลาดกาแฟ

อ่านมาถึงตรงนี้ เราคงเข้าใจถึงเหตุผลแล้วว่า อะไรคือปัจจัยที่ทำให้เวียดนาม ก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำ ในการส่งออกกาแฟได้ ซึ่งคงจะสรุปได้สั้น ๆ ว่า

หลังการปฏิรูปเศรษฐกิจ ทำให้ระบบเศรษฐกิจของประเทศเวียดนาม มีเสรีในการค้า การลงทุนมากขึ้น รวมถึงภาครัฐ ได้หันมาให้ความสำคัญ กับภาคการเกษตร อย่าง “กาแฟ” ทั้งสนับสนุน ส่งเสริม และต่อยอดผลผลิต

จนในวันนี้ เวียดนาม ประเทศเล็ก ๆ เพื่อนบ้านของเรา ได้กลายมาเป็นผู้นำอันดับ 2 ในอุตสาหกรรม ส่งออกกาแฟ ระดับโลกไปแล้ว..

--------------------------------------------------------

(ad)กลุ่มบริษัทธนจิรากรุ๊ป เดินหน้าขยายธุรกิจหาญ เวลเนสแอนด์ฮอสพิทอลลิตี้ (HARNN Wellness & Hospitality) ครอบคลุมทั้งเวลเนสและสปาภายในประเทศและต่างประเทศในระดับ Regional สร้างให้แบรนด์ไทยเป็นที่รู้จักและสร้างความภูมิใจในระดับสากลรวมกว่า 16 สาขาทั่วภูมิภาค
https://www.facebook.com/TANACHIRA-GROUP-174055739828807/
#TANACHIRA #HARNN #SCapebyHARNN

--------------------------------------------------------

References:
-https://elevencoffees.com/top-coffee-producing-countries/
-https://www.aseanbriefing.com/news/opportunities-for-foreign-investors-in-vietnams-coffee-industry
-https://borgenproject.org/coffee-in-vietnam/
-https://km-ir.arts.tu.ac.th/files/original/0bd612982f619c2aa231035d5cfb8dc8178cb242.pdf
-https://helenacoffee.vn/vietnamese-coffee-history/#Turning_Point_1986
-https://www.visualcapitalist.com/worlds-top-coffee-producing-countries/
-http://www.vicofa.org.vn/country-coffee-profile-vietnam-bid385.html
-https://www.globalcoffeeplatform.org/country-platforms/vietnam/
-https://www.ft.com/content/927ba795-a741-3628-8fd5-d91feed3c512
-https://www.bbc.com/news/magazine-25811724
-https://www.macrotrends.net/countries/VNM/vietnam/poverty-rate
-https://vietnaminsider.vn/vietnam-is-the-worlds-second-largest-coffee-producer-and-exporter/
-https://visimex.com/vietnams-coffee-exports-ranked-second-in-the-world-and-the-disadvantage-of-raw-exports/