รู้จัก “คัดสรร ดีมาก” บริษัทออกแบบ “ฟอนต์” ที่หลายคนคุ้นเคย /โดย ลงทุนเกิร์ล

ฟอนต์อนาคตใหม่
ฟอนต์จุฬาภรณ์ลิขิต
ฟอนต์สุขุมวิท
ตระกูล Google Fonts

รวมไปถึงฟอนต์ Mitr ที่เพจลงทุนเกิร์ลเรานิยมใช้ในรูปอยู่เป็นประจำ
ทั้งหมดนี้ ก็คือ ส่วนหนึ่งของผลงานการออกแบบและพัฒนาฟอนต์ จากเครือ “คัดสรร ดีมาก” หนึ่งในบริษัทผู้ผลิตฟอนต์ ชั้นนำของไทย

เรื่องราวของธุรกิจผู้ผลิตฟอนต์น่าสนใจอย่างไร ?
กว่าจะมาเป็นฟอนต์ที่เราเห็นกันอย่างทุกวันนี้ ต้องผ่านกระบวนการคิดอย่างไรบ้าง ?
แล้วบริษัททำรายได้จากช่องทางไหน ? ลงทุนเกิร์ลจะเล่าให้ฟัง

คัดสรร ดีมาก ก่อตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการในปี 2002 หรือเมื่อ 19 ปีที่แล้ว
โดยคุณพงศ์ธร หิรัญพฤกษ์ และคุณอนุทิน วงศ์สรรคกร

ซึ่งปัจจุบัน คัดสรร ดีมาก ได้เติบโตและขยายบริษัทย่อยในเครือออกมาทั้งหมด 4 แห่ง ซึ่งได้แก่

“คัดสรร อักษร”
บริษัทที่ทำหน้าที่หลัก คือ การดีไซน์ฟอนต์ สำหรับการสร้างแบรนด์ เพื่อสร้างเอกลักษณ์และความแตกต่างให้กับแบรนด์ โดยบริษัทสามารถผลิตได้ทั้ง ฟอนต์ภาษาไทย และภาษาอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

“กะทัดรัด อักษร”
บริษัทที่รับผิดชอบในการดูแลโพสต์โปรดักชันฟอนต์แห่งแรก และแห่งเดียวของประเทศไทย

ซึ่ง “โพสต์โปรดักชันฟอนต์” ก็คือ ขั้นตอนที่ทำให้ “การแสดงผล” ของฟอนต์ไม่มีข้อผิดพลาด
เช่น ฟอนต์นี้พอใช้ในโปรแกรมหนึ่งแล้วแสดงผลได้ปกติ แต่พอเปลี่ยนไปใช้กับโปรแกรมอื่น กลับไม่สามารถแสดงผลได้

อีกทั้งตำแหน่งของ “สระและวรรณยุกต์” ที่ควรจะต้องถูกจัดวางให้อยู่กับตัวอักษรอย่างเหมาะสม ไม่ได้ลอยโดด ออกจากตัวอักษร

รวมไปถึง การทำให้ฟอนต์ที่ถูกนำไปใช้ในระบบปฏิบัติการที่แตกต่างกัน สามารถแสดงผลได้เหมือนกัน ก็เป็นหน้าที่ของกะทัดรัด อักษรเช่นกัน

เรื่องนี้ก็เป็นเพราะการผลิตฟอนต์ ไม่ใช่มีแค่การออกแบบเท่านั้น
แต่มันยังมีเรื่องของ “ซอฟต์แวร์” ที่ทีมพัฒนา จะต้องทำให้ฟอนต์สามารถแสดงผลได้อย่างถูกต้องตามวัตถุประสงค์ ไม่ว่าปลายทางของฟอนต์ที่ทีมผลิตนั้น จะไปแสดงผลในโปรแกรมใด และอุปกรณ์อะไรก็ตาม

“สมรรถภาพ”
บริษัทที่รับผิดชอบในด้านการทำกราฟิก, สิ่งพิมพ์ รวมไปถึง CI (Corporate Identity) หรืออัตลักษณ์แบรนด์

ซึ่งหนึ่งในผลงานชิ้นใหญ่ที่สมรรถภาพได้ปล่อยออกมา ก็คือ การรีแบรนด์ ธนาคารกรุงไทย เมื่อปี 2019 และโปรเจกต์ล่าสุดเป็นการรีแบรนด์ให้กับ SF Cinema ที่มีการปรับโลโก, สั่งออกแบบคัสตอมฟอนต์ของ SF Cinema ขึ้นโดยเฉพาะ และทางทีมยังได้เข้าไปดูแลเรื่อง CI ของแบรนด์ให้อีกด้วย

“สารพัด คัดสรร”
บริษัทนี้จะรับผิดชอบดูแลเนื้อหาของแบรนด์ที่สื่อสารออกไป รวมไปถึงการจัดงานสัมมนา และการออแกไนซ์กิจกรรมต่าง ๆ ขององค์กร

แม้ว่า เครือคัดสรร ดีมาก จะมีการแบ่งแยกบริษัท สำหรับรับผิดชอบงานต่าง ๆ อย่างชัดเจน
แต่ในบางครั้ง งานหลาย ๆ โปรเจกต์ก็ต้องมีการทำร่วมกัน เช่น คัดสรร อักษร ออกแบบฟอนต์เสร็จแล้ว ส่งให้ทางกะทัดรัด อักษร เป็นผู้ดูแลเรื่องโพสต์โปรดักชันฟอนต์ให้นั่นเอง

โดยรายได้หลัก ๆ ของบริษัทจะมาจาก 3 รูปแบบ

1.จำหน่าย รีเทลฟอนต์ (Retail Font)
ฟอนต์สำเร็จรูปที่มีการออกแบบ และผลิตไว้เรียบร้อยแล้ว ซึ่งลูกค้าสามารถเข้ามาเลือกซื้อฟอนต์แบบที่ชอบไปใช้งานในเชิงพาณิชย์ได้

โดยฟอนต์ที่ลูกค้าเลือกซื้อไปใช้ก็อาจจะเหมือนกับคนอื่น ๆ ที่เข้ามาซื้อได้ เพราะบริษัทก็มีการขายให้กับลูกค้าคนอื่น ๆ ด้วย

และที่สำคัญคือ ลิขสิทธิ์ในรีเทลฟอนต์ จะยังคงเป็นของผู้ออกแบบฟอนต์ผลิต

2.คัสตอมฟอนต์ (Custom Font)
ลูกค้าในกลุ่มแบรนด์หรือองค์กรจะติดต่อเข้ามาจ้างให้บริษัทผลิตฟอนต์ให้ตรงกับภาพลักษณ์ของแบรนด์หรือองค์กรนั้น ๆ โดยลิขสิทธิ์ของคัสตอมฟอนต์จะเป็นของแบรนด์นั้น ๆ แต่เพียงผู้เดียว

3.การโดเนต
Google Fonts ภาษาไทยที่มีให้โหลดฟรีทั้ง 26 แบบ ล้วนเป็นผลงานจากทีมงานของคัดสรร ดีมาก ซึ่งได้มีการเปิดให้ดาวน์โหลดโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย ซึ่งเป็นหนึ่งในวิธีการเรียนรู้ของทีมนักพัฒนาฟอนต์ที่จะได้ศึกษาว่าควรพัฒนา และปรับปรุงปัญหาที่เกิดขึ้นจากการใช้งานจริงตรงไหนบ้าง

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะมีการเปิดให้ใช้โดยไม่คิดค่าใช้จ่าย
แต่ถ้าผู้ใช้งานนำไปใช้แล้วประทับใจ ก็สามารถโดเนตเงินกลับมา เพื่อเป็นการสนับสนุนและสร้างแรงจูงใจให้ผู้ออกแบบ และนักพัฒนาฟอนต์มีแรงจูงใจในการสร้างสรรค์ผลงานออกมาเรื่อย ๆ

เมื่ออ่านมาจนถึงตรงนี้ เราอาจสงสัยว่าแล้วสำหรับคนทำธุรกิจ ฟอนต์มีความจำเป็นแค่ไหน ?

อย่างแรกเลยก็คือ การเลือกฟอนต์ ก็เปรียบเสมือนการสร้างลายเส้นให้กับแบรนด์ ที่ช่วยให้ลูกค้าจดจำแบรนด์ของเราได้

ในขณะเดียวกัน การเลือกฟอนต์ดี ๆ สักแบบ จะช่วยลดความยุ่งยากในการทำงานในอนาคตได้
เนื่องจากแบรนด์สามารถนำฟอนต์ไปใช้งานได้หลากหลายวิธี เช่น ใช้เป็นป้ายชื่อร้าน, ประกอบเว็บไซต์ และแพ็กเกจจิง รวมไปถึงใช้ในการทำงานกราฟิกต่าง ๆ ของบริษัทได้ทุกรูปแบบ

ซึ่งการเลือกใช้ฟอนต์ที่เป็นเอกลักษณ์ของแบรนด์ก็จะช่วยให้การทำสื่อต่าง ๆ ในอนาคตมีทิศทางไปในแนวเดียวกัน และยังกลมกลืนไปกับภาพลักษณ์ของแบรนด์อีกด้วย

ในขณะเดียวกัน หากเรามีการประเมินแล้วว่า แบรนด์หรือองค์กรของเรามีความจำเป็นที่ต้องใช้ฟอนต์ใดฟอนต์หนึ่งไปอีกนาน การคัสตอมฟอนต์ก็ถือเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าในระยะยาว

นอกจากนี้ การเลือกใช้ฟอนต์อย่างถูกลิขสิทธิ์ ยังหมายถึงความเป็นมืออาชีพของบริษัทนั้น ๆ ที่มีความรับผิดชอบ ในการไม่ขโมยผลงานของผู้อื่นมาใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต และยังไม่ต้องเสี่ยงกับการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์ในอนาคตอีกด้วย

ทั้งหมดนี้ก็คือเรื่องราวของ คัดสรร ดีมาก ผู้ผลิตฟอนต์ที่เราพิมพ์ และอ่านผ่านตากันมาเป็นสิบ ๆ ปี แต่กลับมีเพียงน้อยคนที่รู้ว่าใครคือ ผู้ที่อยู่เบื้องหลังตัวอักษรเหล่านี้..

References:
-https://cadsondemak.com/about/
-https://cadsondemak.com/home/
-https://cadsondemak.com/faq-googlefonts/
-​​https://cadsondemak.com/faqs-fontsofcadson/
-https://cadsondemak.com/sf-cinema/